Jedną z najczęściej występujących dolegliwości związanych z utratą sprawności stawu biodrowego jest choroba zwyrodnieniowa. Staw biodrowy jest jednocześnie drugim pod względem częstotliwości obszarem występowania choroby zwyrodnieniowej (zaraz po stawie kolanowym). Przypadłość ta może mieć charakter wrodzony, samoistny lub wtórny, czyli spowodowany przez różnego rodzaju urazy i schorzenia.
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego najczęściej jest spowodowana destrukcją zlokalizowanej tam chrząstki stawowej, do czego może dojść na skutek działania wielu czynników. W efekcie uszkodzona chrząstka stawowa traci zdolności amortyzujące i uniemożliwia redukcję działających na cały staw sił tarcia. Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych dotyczy w znacznym stopniu osób starszych, a szansa jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Należy jednak zaznaczyć, że w ciągu ostatnich lat przypadłość tę coraz częściej diagnozuje się również w grupie ludzi młodych, nawet w wieku 25-30 lat. Efektywnym sposobem na odzyskanie pełnej sprawności fizycznej jest przeprowadzenie zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego, znanego również jako implantacja endoprotezy stawu biodrowego.
Na czym polega endoprotezoplastyka stawu biodrowego?
Zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego polega na usunięciu stawu, uszkodzonego na skutek choroby zwyrodnieniowej, dzięki czemu niesprawny staw biodrowy może zostać zastąpiony sztucznym – endoprotezą. Sztuczny staw jest wykonany z materiałów biokompatybilnych, czyli takich, których wszczepienie nie spowoduje odrzucenia przez organizm. Do budowy endoprotez wykorzystywane są elementy metalowe (stalowe lub tytanowe), polietylenowe oraz ceramiczne, przez co stają się one odporne na korozje, niszczenie i zużycie. Fragmenty metalowe są mocowane do kości – w przypadku endoprotez bezcementowych dochodzi do zrostu implantu z kością, natomiast endoprotezy cementowe wymagają zastosowania specjalnego kleju kostnego. Co ważne, pozostałe części endoprotezy nie są ze sobą wzajemnie połączone trwałym „zawiasem”, ponieważ właściwą pozycję oraz działanie zoperowanego stawu zapewniają aparat torebkowo-więzadłowy oraz mięśnie.
Wskazania do zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego
Do zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego kierowani są najczęściej pacjenci w podeszłym wieku, zwykle obciążeni przewlekłymi chorobami, które mogą zostać zakwalifikowane jako przeciwwskazania do wykonania operacji. Dlatego tak ważne jest, aby wybór metody leczenia zwyrodnienia stawu biodrowego był poprzedzony wywiadem klinicznym oraz analizą przebytych przez pacjenta schorzeń, aby wyspecjalizowany ortopeda mógł dobrać właściwą technikę oraz materiały dopasowane do indywidualnego przypadku. Również wybór rodzaju endoprotezy zależy od wielu czynników, w tym od stopnia rozwoju zmian zwyrodnieniowych czy też wieku pacjenta. Nie zmienia to jednak faktu, że wykonanie zabiegu znacznie poprawia komfort życia, pozwala na odzyskanie dawnej sprawności ruchowej, a przede wszystkim eliminuje występujące dolegliwości bólowe.
Co się dzieje podczas zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego?
Po zebraniu informacji, wykonaniu odpowiednich badań i ewentualnym zorganizowaniu dodatkowych konsultacji ze specjalistami, jeśli wymagają tego towarzyszące chorobie zwyrodnieniowej schorzenia, może dojść do właściwego zabiegu. Pacjentowi zostaje wówczas podane znieczulenie – dokręgosłupowe lub ogólne – dobrane na podstawie przeprowadzonego wcześniej wywiadu. Znieczulony pacjent układany jest na plecach, a skóra wskazanej kończyny zostaje zdezynfekowana, by następnie zastosować jałowe obłożenie pola operacyjnego. Wraz z wykonaniem dojścia operacyjnego prowadzący zabieg lekarz uwidacznia zwyrodnieniowo zmienioną strukturę stawu. Wtedy dochodzi do resekcji głowy i szyjki kości udowej oraz do przygotowania loży kostnych dla nowej endoprotezy. Po zamocowaniu wszystkich elementów implantu następuje ostatni etap całego procesu, czyli rekonstrukcja tkanek miękkich, po której na rany zakładane są szwy i opatrunek jałowy. Po zakończeniu zabiegu pacjent dochodzi do siebie aż do ustąpienia objawów znieczulenia. Później może on podjąć rehabilitację, która pozwoli stopniowo przywrócić dawną sprawność ruchową, a po ok. 10-14 dniach powinien ponownie zgłosić się do lekarza celem zdjęcia szwów.